ทองที่ซ่อนอยู่ภายในแร่ที่มีความหนาแน่นบางครั้งเรียกว่า "ทองที่มองไม่เห็น" เพราะไม่สามารถสังเกตได้ด้วยกล้องจุลทรรศน์มาตรฐาน แต่ต้องใช้เครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ที่ซับซ้อนแทน
จนกระทั่งช่วงทศวรรษ 1980 นักวิจัยค้นพบว่าทองคำที่เป็นแร่ไพไรต์สามารถมาในรูปแบบต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นอนุภาคของทองคำ หรือเป็นโลหะผสม ซึ่งไพไรต์และทองคำมีการผสมกันอย่างประณีต ในงานวิจัยใหม่ที่ตีพิมพ์ในวารสาร Geology พวกเขาได้ค้นพบวิธีที่ 3 ที่ก่อนหน้านี้ไม่เคยรู้จักมาก่อนที่ทองคำสามารถแฝงตัวอยู่ในมวลหนาแน่น เมื่อแร่ไพไรต์ก่อตัวขึ้นภายใต้อุณหภูมิ หรือแรงดันที่รุนแรง แร่สามารถพัฒนาความจากไม่สมบูรณ์เล็ก ๆ น้อย ๆ ในโครงสร้างผลึกที่สามารถตกแต่งด้วยอะตอมสีทองได้
อะตอมภายในแร่นี้ถูกจัดเรียงในรูปแบบที่เรียกว่า atomic lattice เช่นเดียวกับแร่ธาตุหลายชนิด มีความหนาแน่นและความแข็งที่พื้นผิว แต่สามารถบิดเบี้ยวและยืดออกมากขึ้น เมื่อผลึกยืด หรือบิดตัว พันธะระหว่างอะตอมข้างเคียงจะแตกสลายและสร้างใหม่ ทำให้เกิดความไม่สมบูรณ์เล็ก ๆ น้อย ๆ ที่เรียกว่า "ความคลาดเคลื่อน" นับพันล้าน ซึ่งแต่ละส่วนมีขนาดเล็กกว่าความกว้างของเส้นผมมนุษย์ประมาณ 100,000 เท่า หรือเล็กกว่าอนุภาคไวรัส 100 เท่า เคมีของความไม่สมบูรณ์ในระดับอะตอมเหล่านี้เป็นเรื่องยากที่จะศึกษาเนื่องจากมีขนาดเล็กมาก ดังนั้นสิ่งเจือปนจึงมีอยู่ในปริมาณที่น้อยมาก การตรวจจับต้องใช้เครื่องมือพิเศษที่เรียกว่าโพรบอะตอม
จากการค้นพบนี้ถือเป็นการปูทางสำหรับวิธีการขุดทองที่ยั่งยืนมากขึ้น บางทีทองคนโง่อาจไม่โง่ขนาดนั้น ไพไรต์ยังคงมีชื่อเสียงทางประวัติศาสตร์ว่าเป็น "ทองคนโง่" จนกว่าจะมีการพัฒนาเทคนิคการแปรรูปแร่ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากยิ่งขึ้น
